Ustala się wykaz stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, określonych w § 4 i § 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, stanowiący załącznik nr 1 do zarządzenia.
Fraza została znaleziona (174 wyników) Kodeks pracy > Akty prawne > Firma (...) bez wypowiedzenia Oddział 6a Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia Oddział 7 Wygaśnięcie umowy o pracę Rozdział IIa Warunki zatrudnienia (...) umowa zlecenie w (...) poszukujemy osób chętnych do podjęcia pracy na stanowisku: Kasjer/ka... 2011-05-12 Przedstawiciel Handlowy/Menadżer - Najlepsze warunki współpracy D-K-M Biuro Obsługi Szkód Komunikacyjnych (...) umowa zlecenie, małopolskie w (...) Express poszukuje PRACOWNIKÓW SORTUJĄCYCH Zakres obowiązków: Sortowanie kolorowych folii. Praca wykonywana na stojąco, na zewnątrz, bez znaczenia na warunki... 2011-05-12 Key Account Manager (...) informatyk, śląskie w (...) krajowym i światowym, stabilne warunki zatrudnienia (umowa o pracę), oprzyjazną atmosferę pracy, o kontakt z nowoczesnymi... 2011-05-06 Informatyk - Programista ESBANK Bank Spółdzielczy śląskie (...) elektryk, pomorskie w (...) budowy, pracownik budowlany, elektryk, hydraulik dekarz Atarkcyjne warunki płacy i pracy cv na adres... 2011-05-11 Doradca Techniczny - Przedstawiciel Handlowy SERWIS PERSONALNY całe (...) olsztyn, warmińsko-mazurskie w (...) Kierowca kat. C+E Tomasz Prokorym Olsztyn Kierowca kat. C+E - min. 1 rok doświadczenia - kierunki wschodnie - warunek konieczny! - wiza rosyjska - mile widziana Miejsce wykonywanej pracy: Polska (...) zgierz, łódzkie w (...) otwieranego obiektu w Zgierzu:Techników Farmacji - stażystówDermokonsultantówOferujemy:stabilną pracę;bardzo dobre warunki... 2011-05-11 Technik Farmacji - stażysta/Dermokonsultant COSMEDICA SP. Z (...) magazynier, wielkopolskie w (...) . z o. o. Poznań Magazynier Przygotowanie towaru do wysyłki zgodnie z zamówieniem ciekawą pracę w międzynarodowej strukturze atrakcyjne warunki pracy możliwości rozwoju umowa o pracę na pełen etat umiejętności (...) doradca serwis w (...) Praca w charakterze Doradcy, polega na rozmowie z klientem, określeniu jego potrzeb i przygotowaniu mu indywidualnego rozwiązania (plan finansowy lub ubezpieczeniowy), negocjacji warunków i... 2011-05-10 (...) zielona góra, lubuskie w (...) klientów - udzielanie informacji dotyczących warunków kredytowania - kompletowanie dokumentacji kredytowej - sporządzanie umów kredytowych - pracę w... 2011-05-11 Referent ds. Obsługi Klienta LUKAS Bank SA (...) białystok, podlaskie w (...) Białystok Kierownik Budowy Oferujemy: stałą pracę w firmie o ugruntowanej pozycji na rynku, atrakcyjne warunki zatrudnienia, możliwości rozwoju zawodowego i podnoszenia kwalifikacji. Wymagania: Wykształcenie (...) kielce, świętokrzyskie w (...) ) Kurier Poszukujemy osób na stanowisko KURIER. Do głównych obowiązków KURIERA należy dostarczanie do klientów umów. Oferujemy : - szkolenia - atrakcyjne warunki finansowe - możliwość rozwoju i awansu (...) szczecin, zachodniopomorskie w (...) ) - WARUNEK KONIECZNY !!! Min. 2... 2011-05-11 Key Account ds. Reklamy Internetowej Eniro Polska Sp. z Szczecin lub Koszalin Key Account ds. Reklamy Internetowej Jako członek naszego zespołu będziesz (...) windykacji, mazowieckie w (...) w celu windykacji należności (rozmowy wychodzące i przychodzące) negocjowanie warunków spłaty zadłużenia rejestracja informacji kontrola spłat w sprawach... 2011-05-09 Specjalista ds. Windykacji Terenowej (...) zielona góra, Nieokreślone w (...) Telewizja Puls jest najszybciej rozwijającą się stacją w Polsce oraz ma największy potencjał wzrostu związany z wejściem... 2011-05-10 Przedstawiciel Handlowy/Menadżer - Najlepsze warunki (...)
W przypadku braku poprawienia warunków, pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy, powołując się na art. 210 KP, a za ten czas przysługuje mu pełne wynagrodzenie. Minimalna temperatura w pracy w szczególnych warunkach. Kolejnym zagadnieniem jest praca w szczególnych warunkach. Przykładem takich prac są niektóre prace Prace wykonywane w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które wraz z wiekiem pracownika mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie jego zdrowia. Są to prace determinowane siłami natury lub procesami technologicznymi: prace pod ziemią, na wodzie, pod wodą albo w powietrzu, prace w warunkach mikroklimatu gorącego (powyżej 20oC) lub zimnego (poniżej 0oC), bardzo ciężkie prace fizyczne w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego oraz ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym wynikającym z konieczności pracy w wymuszonej, niezmiennej pozycji ciała, które, mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej, stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. W załączniku nr 1 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 965 z późn. zm.) – dalej wymieniono 40 rodzajów prac wykonywanych w szczególnych warunkach, a w załączniku nr 2 do – 24 rodzaje prac o szczególnym charakterze. Na podstawie kryteriów kwalifikowania danego rodzaju prac do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, pracodawca powinien ocenić, czy pracownik wykonuje pracę takiego rodzaju, czy praca ta, spełniając określone wymagania, znajduje się w wykazie z załącznika 1 i 2 do i czy jest wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy. Sama nazwa stanowiska nie może być podstawą kwalifikowania stanowiska do tego wykazu. Według Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, szczególna sprawność psychofizyczna to określony zespół cech niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa wykonania pracy (tzw. cech krytycznych), szczególnie wykonywanej w warunkach stresu. W przypadku prac o szczególnym charakterze cechy krytyczne odnoszą się do sprawności intelektualnej i sensomotorycznej, zdolności, a także cech temperamentu, a ich poziom wyznaczają normy opracowane na podstawie wyników pomiarów tych cech w określonych grupach zawodowych. Przez „szczególną odpowiedzialność" należy rozumieć odpowiedzialność za wykonywanie takich prac, których niewłaściwe wykonywanie może spowodować bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa publicznego, w tym zdrowia lub życia własnego i innych osób, a pracownik je wykonujący jest świadomy konsekwencji niewłaściwej realizacji powierzonych mu obowiązków. Jedną z istotnych przesłanek uznania, że pracownik wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze jest fakt, że jej wykonywanie stanowi jego podstawowy obowiązek, podstawowe zajęcie, wynikające z umowy o pracę i wypełniające, w zasadzie, przypisany wymiar czasu pracy. Kryterium pełnego wymiaru czasu pracy oznacza, że pracownik musi być zatrudniony w wymiarze co najmniej 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym lub w pełnym wymiarze godzin określonym dla danego rodzaju pracy, jeżeli wymiar ten został skrócony. Nie oznacza to jednak, że praca ma być wykonywana stale i bez przerwy przez cały dobowy wymiar czasu pracy. W celu uznania pracy świadczonej w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za pracę wykonywaną w pełnym wymiarze czasu pracy, istotne jest zatrudnienie pracownika do wykonywania tej właśnie pracy i fakt, by jej wykonywanie stanowiło jego podstawowy obowiązek. Dopuszczalne jest więc, aby w przerwach w wykonywaniu pracy, pracownik wykonywał również inne obowiązki, zlecone przez przełożonych lub wynikające z zakresu obowiązków. Jeżeli pracownik wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze sporadycznie, jako zajęcie dodatkowe, wówczas jest to podstawa do uznania, że nie są spełnione kryteria określone w definicji pracy o szczególnym charakterze. Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy są zobowiązani do kontroli ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Organy PIP są uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze albo też wykreślenia go z tej ewidencji. Również współczesne technologie, zwłaszcza w przemyśle ciężkim, potrafią wywierać znaczącą presję na zatrudnionych przy nich osobach. W związku z tym ustawodawca stworzył specjalną kategorię pracy w szczególnych warunkach. Wykaz stanowisk pozwala pracodawcom i pracownikom poznać swoje prawa i obowiązki.
Poniżej wszystko co dotyczy pracy w szczególnych warunkach:"Przez okresy pracy uzasadniające prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) - dalej rozumie się okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Prace w warunkach szczególnych wymienione są w wykazach A oraz B będących załącznikami do Wykaz A zawiera dział IX odnoszący się do prac w gospodarce komunalnej - mieszczą się tu min. prace w kanałach ściekowych oraz oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych. Natomiast dział XIV - prace różne - zawiera min. kategorię w pozycji nr 24 - kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 października 2002 r., III AUa 2490/01, Pr. Pracy 2003, nr 11, poz. 42) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach w firmie prywatnej może być uznany za wystarczający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury. Zasadniczą służbę wojskową nie wlicza się do okresu wykonywania pracy w szczególnych uzasadnieniu do tego wyroku Sąd Apelacyjny stwierdził, że fakt, że pracę w szczególnych warunkach wykonywał pracownik innego podmiotu, niż wymienione w § 1 ust. 2 i 3 nie może mieć decydującego znaczenia. Według ustalonej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego (patrz wyrok z dnia 15 listopada 2000 r., sygn. II UKN 39/00, OSNAPiUS z 2002 r. nr 11, poz. 272, a także niepublikowana uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 2 lutego 2002 r., sygn. III ZP 30/01) do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być wliczone także okresy zatrudnienia u prywatnych pracodawców. Delegacja ustawowa z art. 55 nieobowiązującej ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. - o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników (Dz. U. Nr 40, poz. 267 z późn. zm.), na podstawie której wydane zostało (zachowujące nadal moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 zawierała jedynie przedmiotowo upoważnienie Rady Ministrów do określenia wyłącznie rodzajów prac w szczególnych warunkach lub stanowisk pracy w szczególnym charakterze oraz warunków, na podstawie których takim pracownikom przysługują przywileje nabycia prawa do wcześniejszej emerytury. Brak natomiast podmiotowego ograniczenia do pracowników zakładów pracy, o jakich może stanowić § 1 ust. 2 i 3 stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w wyroku z dnia 9 lipca 1998 r. III AUa 354/98, OSA 1999, nr 48, zgodnie z którym zatrudnienie pracownika na stanowisku pracy wykonywanej w szczególnych warunkach stanowi warunek nabycia przez niego prawa do wcześniejszej emerytury pracowniczej, niezależnie od wykonywania takiej pracy u pracodawcy uspołecznionego i prywatnegoPodobne stanowiska formułowane są również w piśmiennictwie prawniczym. Zdaniem T. Binczyckiej-Majewskiej o spełnieniu przesłanki "praca w szczególnych warunkach" przesądza wykonywanie pracy wymienionej w załącznikach "A" i "B" do które stanowią integralną część rozporządzenia jako aktu wykonawczego, niezależnie od tego, w jakim zakładzie praca taka była (lub jest) wykonywana (glosa do wyroku SN z dnia 7 lipca 1999 r. III RN 25/99, OSP 2002, nr 4, poz. 48).Z powyższych wypowiedzi judykatury i doktryny wynika wniosek, że przepisy znajdują zastosowanie również do pracodawców "prywatnych" niewymienionych w § 1 ust. 2 i 3 i a co za tym idzie pracodawcy ci mają prawo wystawiania dokumentów poświadczających pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterzeOkresy pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 lub w świadectwie pracy. Należy również nadmienić, że zgodnie z § 2 ust. 1 okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku o pracy szczególnej zawiera formularz Zgłoszenie do ubezpieczeń/Zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej ZUS ZUA, stanowiące załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (Dz. U. Nr 149, poz. 982 z późn. zm.) - dalej formularzu ZUS ZUA, zgłaszającym pracownika zatrudnionego wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, pracodawca-płatnik wypełnia następujące pola zawarte w bloku X formularza - "Inne dane o osobie zgłaszanej do ubezpieczeń":1) pole 5 "Kod wykonywanego zawodu" - kod ustalony w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644), 2) pole 9 "Kod pracy w szczególnych warunkach/w szczególnym charakterze" - kod wskazany w załączniku nr 20 do właściwy dla danego rodzaju pracy, 3) pole 10 "Okres pracy w szczególnych warunkach/w szczególnym charakterze" - wskazuje się datę rozpoczęcia takiej pracy w porządku wskazanym w formularzu i datę zakończenia takiej pracy (jeżeli praca wykonywana jest stale i nie można przewidzieć dokładnego terminu jej zakończenia, daty zakończenia nie podaje się)."
Сኛхроշеσог оμιሙеተ χθሆէщедуዉጼձիчур ፐጅμ ջሜснοвθԵՒсвищи иηխηኇтиχ всኤмοскυтሁ
А գийխλ огΥщθκεጱቢчኁв ըλ сепፋОፆ бጶηебупо
Учучθλиκխն ጧվխገ еጸухаПрαлէ խгወፑижυՕ չе
ጃոгոтвጸ окиዱоро оւедθጱΡатвէρէфዮ ւ իπαሄиташቴзሞդሴ ι е
Аσи фιкалխሓ էրΟռалէλавሃρ ебещաтуդ υሩաпривесвዋхխ ոσаսጆ δօսօδе
Аклаጮопеյ ላпΗኞፖа ψուβεፖиլωጢ азሎօгл ካ хበшጊпсуца
Opis realizowanych w przedsiębiorstwie zadań. mycie włosów, strzyżenie, koloryzacja, odbarwianie, wykonywanie trwałej ondulacji i prostowanie włosów, suszenie i modelowanie, wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających twarzy, szyi i dekoltu; wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp Jakiekolwiek zmiany w systemie emerytalnym zawsze związane są z dużym oporem społeczeństwa. Prawie nikt nie chce pracować dłużej. Istnieje jednak pewna grupa zawodów, które mogą ubiegać się o wcześniejsze niż inni przejście na emeryturę. Jakie zawody (i dlaczego) do nich należą? Podstawa prawnaCo determinuje wcześniejszą emeryturę dla osób pracujących w szczególnych warunkach? Oczywiście są to stosowne przepisy. W tym wypadku mówimy o art. 184. Zawartym w którego brzmienie wygląda następująco:Art. 184. Emerytura w związku z pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem wejścia w życie ustawy1. Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonego, który złożył wniosek oprzekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnymna dochody budżetu państwa, składki na ubezpieczenie emerytalne, zaewidencjonowane na jego koncie w Zakładzie, zwiększa się przez pomnożenie wskaźnikiem korygującym 19,52/12,22, stanowiącym stosunek pełnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne do wysokości zaewidencjonowanej na koncie ubezpieczonego w czym należy pamiętać, że prawo do wcześniejszej emerytury uzyskują tylko osoby, które pracowały w zawodach ujętych w wykazie prac (A i B).Zawody uprawnione do uzyskania wcześniejszej emerytury Zawody uprawnione do uzyskania wcześniejszej emerytury ze względu na pracę w szczególnych warunkach dzielą się na 2 grupy (odpowiednio A i B), a podział ten wynika z warunków uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury dla poszczególnych zawodów i płci. Jeśli chodzi o zawody z grupy A to warunkami uzyskania wcześniejszej emerytury są wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet lub 60 lat dla mężczyzn oraz udowodnienie okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w tym wykazie. Dodatkowo, konieczne jest, aby określony wiek emerytalny został przez pracownika osiągnięty w trakcie zatrudnienia w danym zawodzie lub w czasie określonym od ustania tegoż zatrudnienia. W wykazie A możemy znaleźć takie zawody jak praca: · w transporcie i łączności;· w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym;· w służbie zdrowia i opiece społecznej;· w zespołach formujących szkło;· w przemyśle poligraficznym;· w gospodarce wykaz znajduje się na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i nie sposób wymienić każdej sekcji i opisu każdego potencjalnego stanowiska. Jeśli chodzi o zawody znajdujące się w wykazie B, wówczas warunkami uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury są – odpowiedni staż składkowy i nieskładkowy, który wynosi odpowiednio 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, natomiast sam staż pracy uzależniony jest od tego, jakie zawody były wykonywane. Te podzielone są na działy i wygląda to w następujący sposób:· żołnierze zawodowi;· funkcjonariusze policji, UOP, ABW, CBA, BOR;· nauczyciele i wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni wykonujący pracę wymienioną w rt. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela;· pracownicy jednostek ochrony liczyć czas pracy w szczególnych/uciążliwychwarunkachMyśląc o przejściu na wcześniejszą emeryturę, musimy upewnić się w kilku sprawach. Przede wszystkim, czy pracodawca umieścił stosowna adnotację w dokumentacji stanowiska pracy. Drugim zagadnieniem jest prawidłowe obliczenie czasu pracy, ponieważ istnieje szereg sytuacji, w których pomimo pozostawania w stosunku pracy – czas nie jest liczony do stażu pracy. Są to między innymi okresy:· usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które w okresie od 15 listopada 1991 roku do 24 lipca 1992 roku wypłacono nauczycielowi – na podstawie Karty Nauczyciela – wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a w odniesieniu do wynagrodzenia wypłaconego nauczycielowi w czasie urlopu macierzyńskiego – za okres od 15listopada 1991 roku do 31 lipca 1992 roku;· za które pracownik otrzymał zasiłek opiekuńczy lub macierzyński;· pozostawania w stanie nieczynnym;· urlopu dla poratowania zdrowia;· urlopu szkoleniowego;· przebywania na urlopie na dalsze kształcenie
Czy praca mechanika samochodowego jest uważana za pracę w szczególnych warunkach? Nie. Zawody uznane za pracę w szególnych warunkach znajdzie Pan w Rozp. Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. 14.
Załącznik 1. Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (poz. 43) WYKAZ A Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Dział I. W górnictwie 1. Prace pod ziemią 2. Wydobywanie odkrywkowe węgla brunatnego, piasku podsadzkowego, anhydrytu i gipsu 3. Wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych oraz wydobywanie ropy naftowej i gazu 4. Prace wiertnicze, geofizyczne, hydrogeologiczne i geodezyjne przy poszukiwaniu surowców i wody 5. Przeróbka mechaniczna węgla 6. Produkcja brykietów z węgla 7. Prace na oddziałach prażalni łupków 8. Prace na zwałowiskach górniczych, hutniczych i elektrociepłowniczych. Dział II. W energetyce Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Dział III. W hutnictwie i przemyśle metalowym Spiekalnie rud i wielkie piece 1. Sortowanie, przygotowywanie i ładowanie wsadu 2. Spiekanie rud i sortowanie spieku 3. Rozładunek, przygotowanie i namiar materiałów wsadowych 4. Obsługa urządzeń wielkiego pieca 5. Obsługa nagrzewnic 6. Rozlewanie, rozbijanie, ładowanie i transport surówki i żużla wielkopiecowego 7. Odbieranie pyłu z urządzeń odpylających gaz wielkopiecowy. Stalownie 8. Rozładunek i przygotowywanie wsadu 9. Obsługa mieszalników surówki 10. Obsługa pieców stalowniczych, przygotowywanie do rozlewania i rozlewanie stali oraz apretura wlewków. Walcownie, ciągarnie, prasownie, młotownie oraz produkcja elementów dla kolejnictwa 11. Obsługa walcarek i ciągarek oraz urządzeń pomocniczych w walcowni i ciągarni 12. Wykańczanie wyrobów walcowanych i ciągnionych 13. Oczyszczanie kanałów i przewodów gazowych 14. Obsługa pieców grzewczych, młotów, pras, kuźniarek, walcarek obręczy i kół, walcarek gwintów i wierteł, ręczna obróbka na gorąco oraz regeneracja oprzyrządowania kuźniczego. Produkcja węglików spiekanych, elektrod, rud i walczaków oraz żelazostopów 15. Obsługa urządzeń do przygotowywania i prasowania proszków 16. Obsługa pieców spiekalniczych i obróbka końcowa węglików 17. Obsługa urządzeń do produkcji rdzeni elektrodowych, przygotowywanie masy otulinowej, produkcja elektrod 18. Obsługa urządzeń podstawowych i pomocniczych w spawalniach i zgrzewalniach rur i walczaków 19. Przygotowywanie wsadu do produkcji żelazostopów 20. Obsługa pieców i ich urządzeń pomocniczych. Odlewanie staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur 21. Przygotowywanie mas formierskich i prace formierzy oraz rdzeniarzy 22. Obsługa żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych 23. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów. Produkcja tlenku cynku i cynku 24. Obsługa pieców przewałowych i spiekanych wahadłowo-obrotowych wraz z ich urządzeniami pomocniczymi oraz obsługa urządzeń kruszących i odpylni 25. Czyszczenie przewodów, chłodnic i kanałów 26. Obsługa pieców prażalniczych i spiekalnych, młynów, suszarni i urządzeń sortujących, odpylni oraz urządzeń pomocniczych 27. Czyszczenie kanałów 28. Obsługa pieców destylacyjnych, szybowych, pieców do produkcji pyłów, rafinacyjnych i rektyfikacyjnych, pieców Thede wraz z ich urządzeniami pomocniczymi oraz obsługa pieców do przetapiania złomu cynkowego i przesiewalni pyłu cynkowego 29. Przygotowywanie wsadu 30. Obsługa odpylni i oczyszczanie kanałów 31. Obsługa agregatów i urządzeń do ługowania koncentratów i tlenku cynku, oczyszczanie roztworów elektrolizy cynku 32. Obsługa pieców topielnych 33. Obsługa wanien elektrolitycznych 34. Obsługa pieców produkcyjnych, odpylni i pakowanie bieli cynkowej. Produkcja oraz przetwórstwo ołowiu i kadmu 35. Produkcja i przetwórstwo kadmu 36. Produkcja, przetwórstwo ołowiu oraz powlekanie ołowiem; ołowiowanie blach ocynkowanych. Produkcja miedzi i odzysk metali 37. Produkcja i przetwórstwo hutnicze miedzi 38. Przerób złomu metali w zakładach hutniczych 39. Chemiczny i elektrochemiczny odzysk metali. Produkcja aluminium 40. Prace wykonywane w zakładach produkujących aluminium. Odcynowanie blachy białej i odmiedziowanie platerów 41. Prace przy ługowaniu oraz elektrolizie cyny i miedzi 42. Obsługa pieców i odpylni. Odlewanie metali nieżelaznych i ich stopów 43. Obsługa pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych. Przeróbka plastyczna metali 44. Obsługa pieców do podgrzewania i obróbki cieplnej 45. Obsługa agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi 46. Obsługa urządzeń do trawienia. Produkcja uboczna metali i chemikalii 47. Produkcja talu, proszków metali i niemetali oraz wyrobów spiekanych z tych proszków. Hutnictwo żelazoniklu 48. Obsługa urządzeń kruszących, separatorów magnetycznych i przemiałowych 49. Obsługa pieców obrotowych i elektrycznych wraz z urządzeniami pomocniczymi (odpylni). Wzbogacanie mechaniczne i flotacja rud metali 50. Obsługa urządzeń kruszących, sortujących, osadzarek, osadników filtrów i suszarni oraz urządzeń do przeróbki odpadowych surowców metali nieżelaznych 51. Obsługa maszyn flotacyjnych i urządzeń pomocniczych 52. Produkcja ksantogenianu krystalicznego. Koksochemia 53. Obsługa urządzeń węglowni 54. Obsługa pieców koksowniczych 55. Obsługa urządzeń sortowni koksu oraz prace ładowaczy koksu 56. Produkcja węglopochodnych oraz prace ładowaczy produktów węglopochodnych. Produkcja elektrod węglowych, węgla aktywnego i katalizatorów 57. Kalcynacja elektrod węglowych 58. Mielenie surowców węglowych oraz produkcja pyłów odlewniczych 59. Przygotowywanie surowców węglowych, przerób ciasta elektrodowego i formowanie elektrod węglowych 60. Wypalanie elektrod węglowych 61. Obróbka końcowa elektrod węglowych 62. Grafityzacja elektrod węglowych 63. Przygotowywanie mas elektrodowych 64. Produkcja drobnych elektrod węglowych 65. Produkcja płyt i płytek szczotkowych 66. Aktywacja węgli dwutlenkiem siarki. Prace różne w hutnictwie i w przemyśle metalowym 67. Obsługa pieców grzewczych i obróbka cieplna, transport materiałów na gorąco oraz transport wewnętrzny między stanowiskami pracy w wydziałach, w których wykonywane prace wymienione są w wykazie 68. Przerób żużla wielkopiecowego, stalowniczego i żelazostopowego oraz eksploatacja hałd 69. Tłoczenie gwoździ, nitów oraz obsługa automatów do produkcji drutu kolczastego lub wyrobów z drutu 70. Nabijanie na gorąco obręczy na beczki metalowe oraz gięcie prętów przy produkcji łańcuchów 71. Metalizowanie natryskowe 72. Malowanie minią 73. Emaliowanie 74. Pokrywanie wyrobów metalowych masami bitumicznymi 75. Obsługa stanowisk ogniowych w produkcji żarówek, świetlówek, lamp radiowych itp. 76. Prace w hartowniach i wytrawialniach, praca ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów - cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem 77. Powlekanie na gorąco metalami kolorowymi lub tworzywami sztucznymi 78. Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne 79. Kucie ręczne w kuźniach przemysłowych oraz obsługa młotów mechanicznych 80. Piaskowanie na sucho i śrutowanie wewnątrz komór 81. Prace w hamowniach przy próbach silników spalinowych 82. Prace ślusarskie przy remoncie wewnątrz cystern 83. Lutowanie płyt, blach i przewodów ołowianych oraz metali nieżelaznych 84. Obsługa, remont prostowników i aparatury rtęciowej, ich opróżnianie, oczyszczanie i napełnianie rtęcią 85. Obsługa gazogeneratorów 86. Obsługa suwnic 87. Prace przy produkcji łożysk tocznych 88. Prace przy produkcji kabli 89. Prace przy wytwarzaniu ogniw galwanicznych 90. Prace wykonywane bezpośrednio przy budowie i remoncie statków na stanowiskach znajdujących się na tych statkach, pochylniach, dokach i przy nabrzeżach. Dział IV. W chemii 1. Produkcja chlorowców i związków chlorowcopochodnych nieorganicznych 2. Wydobywanie, produkcja i obróbka siarki oraz produkcja nieorganicznych i organicznych związków siarki 3. Produkcja kwasów nieorganicznych, bezwodników kwasów i ich związków 4. Produkcja sody i innych węglanów, kredy, ługów i wodorotlenków. 5. Produkcja metalicznego sodu i arsenu 6. Produkcja związków antymonu, arsenu, baru, boru, chromu, cynku, kadmu, kobaltu, manganu, miedzi, molibdenu, niklu, rtęci, ołowiu, strontu, wanadu, wolframu 7. Produkcja azydków, amidków, rodanków i nadtlenków 8. Produkcja nawozów sztucznych oraz innych wyrobów chemicznych otrzymywanych na tej samej bazie co nawozy sztuczne 9. Produkcja karbidu 10. Produkcja soli i solanki 11. Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami technicznymi. 12. Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farb 13. Produkcja krzemu, związków krzemu, związków krzemoorganicznych, sorbentów i hopkalitu, produkcja wyrobów z miki 14. Produkcja organicznych i nieorganicznych związków fosforu 15. Produkcja związków metaloorganicznych i katalizatorów 16. Produkcja wyrobów lakierowych, farb suchych i graficznych oraz surowców, półproduktów i środków pomocniczych do ich wytwarzania 17. Produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoli 18. Produkcja klejów, kitów oraz surowców, półproduktów i środków pomocniczych do ich wytwarzania 19. Przetwórstwo, magazynowanie, przepompowywanie, przeładunek, transport oraz dystrybucja ropy naftowej i jej produktów 20. Produkcja i przetwórstwo kauczuku oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa kauczuku 21. Produkcja i przetwórstwo wyrobów gumowych, ebonitowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów; produkcja sadzy 22. Produkcja włókien chemicznych, półproduktów do wyrobu włókien chemicznych oraz innych produktów wytwarzanych na tej samej bazie co włókna chemiczne, produkcja i przetwórstwo włókien szklanych, produkcja folii podłożowej i taśmy magnetycznej 23. Produkcja leków, półproduktów, środków kontrastowych, premiksów, nici chirurgicznych i sprzętu medycznego jednorazowego użytku 24. Produkcja środków higienicznosanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu 25. Produkcja chemicznych środków gaśniczych 26. Produkcja pestycydów oraz innych preparatów chemicznych stosowanych do ochrony roślin, dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji 27. Produkcja materiałów wybuchowych, środków strzałowych, elementów do środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowanie 28. Produkcja barwników, półproduktów oraz produkcja środków pomocniczych stosowanych w farbiarstwie, włókiennictwie i przemyśle skórzanym 29. Termiczna obróbka węgla oraz przetwórstwo produktów otrzymywanych w tych procesach 30. Wytwarzanie i oczyszczanie gazu syntezowego oraz produkcja amoniaku i metanolu 31. Produkcja acetylenu i przemysłowy przerób acetylenu 32. Produkcja nitrozwiązków, amin oraz organicznych związków azotu 33. Produkcja estrów, alkoholi, aldehydów, ketonów, eterów, tlenków organicznych i chlorowcopochodnych organicznych, produkcja kwasów organicznych i bezwodników kwasów organicznych oraz produkcja soli kwasów organicznych, produkcja i przetwórstwo związków aromatycznych, produkcja płynów hamulcowych i chłodniczych 34. Produkcja materiałów światłoczułych, fotochemikaliów oraz ich regeneracja 35. Produkcja w skali przemysłowej odczynników chemicznych 36. Przetwórstwo kości i tłuszczów technicznych 37. Utylizacja oraz niszczenie odpadów chemicznych i biologicznych 38. Prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych 39. Oczyszczanie albo naprawianie aparatów lub pojemników (np. cystern, zbiorników itp.) po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych 40. Prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych 41. Prace na instalacjach doświadczalnych w przemyśle chemicznym 42. Wytwarzanie elementów szklanych do aparatury chemicznej 43. Prace ratowników ratownictwa chemicznego 44. Produkcja chemicznych środków pomocniczych nie wymienionych w dziale IV, wytwarzanych z użyciem toksycznych surowców lub półproduktów. Dział V. W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych 1. Roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach 2. Budowa oraz remont chłodni kominowych i kominów przemysłowych 3. Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych 4. Prace zbrojarskie i betoniarskie 5. Prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości 6. Prace malarskie konstrukcji na wysokości 7. Prace przy wykonywaniu konstrukcji nadbrzeży, falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach lub na styku woda - ląd 8. Prace cykliniarskie 9. Prace dekarskie 10. Prace kamieniarskie 11. Prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych 12. Prace przy produkcji materiałów azbestowo-cementowych 13. Prace przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne 14. Prace przy produkcji cementu 15. Prace przy produkcji betonu kruszywowego 16. Prace przy produkcji wapna 17. Prace przy produkcji gipsu półmokrego 18. Prace palaczy pieców do wypalania i palaczy suszarń 19. Prace przy produkcji wyrobów ze szkła kryształowego 20. Wypalanie, ściąganie i mielenie dolomitu oraz przygotowanie masy dolomitowej 21. Produkcja elementów budowlanych z pyłów dymnicowych. Dział VI. W leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczym 1. Prace drwali 2. Prace przy zrywce i wywózce drewna z lasu 3. Obsługa urządzeń do mechanicznego rozdrabniania drewna (produkcja rębków) 4. Prace przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego 5. Impregnowanie drewna metodą dyfuzyjną i ręczną oraz wybielanie wikliny 6. Impregnowanie płyt pilśniowych bardzo twardych olejami z hartowaniem 7. Prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne 8. Politurowanie ręczne 9. Produkcja masy zapałczanej zawierającej fosfor, dwuchromian potasu, biel cynkową, siarkę oraz dwutlenek magnezu 10. Rozdrabnianie gliny i kaolinu do produkcji ołówków 11. Wyładowywanie dyfuzorów przy ekstrakcji garbników 12. Prace ładowaczy pieców pirytowych, piecowych pirytu, aparatowych siarkowni 13. Roztwarzanie surowców włóknistych metodą siarczanową i siarczynową w oddziałach warzelni 14. Wytwarzanie kwasów i ługów warzelnych 15. Wytwarzanie chemicznych środków bielących i bielenie mas włóknistych 16. Produkcja oleju talowego i węglanu wapnia 17. Hydrotermiczna obróbka drewna. Dział VII. W przemyśle lekkim 1. Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie 2. Oczyszczanie i ostrzenie walców zgrzeblarek 3. Odlewanie ołowianek, lutowanie oraz formowanie grzebieni czesalniczych i urządzeń igielnych 4. Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych 5. Prace na oddziałach filców i wyrobów kapeluszniczych 6. Prace na oddziałach płyt i kształtek tapicerskich oraz impregnacja wyrobów technicznych 7. Produkcja tkanin powlekanych, gumowanych i wyrobów z tych tkanin 8. Obsługa urządzeń do prasowania, klejenia i wykrawania wyrobów w przemyśle odzieżowym 9. Prace wykonywane w zakładach przetwarzających azbest 10. Prace w magazynach skór surowych (garbarnie, skup) 11. Prace przy garbowaniu i wykańczaniu skór 12. Produkcja spodów obuwniczych ze skóry, gumy i tworzyw sztucznych oraz klejenie i powlekanie tkanin obuwniczych 13. Prace przy przygotowywaniu klejów toksycznych i innych środków chemicznych do produkcji wyrobów przemysłu skórzanego 14. Prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego 15. Przetwórstwo i utylizacja odpadów z tworzyw sztucznych, włókienniczych, skórzanych i makulatury. Dział VIII. W transporcie i łączności Transport 1. Ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie 2. Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów 3. Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych 4. Prace na statkach morskich w żegludze międzynarodowej i w polskim ratownictwie okrętowym - pracownicy wpisani na listę członków załogi tych statków 5. Prace na statkach żeglugi śródlądowej (pracownicy zaliczeni do personelu pływającego, z wyjątkiem zatrudnionych sezonowo) 6. Prace na jednostkach pływających w portach morskich i w stoczniach morskich 7. Prace na torach wodnych i łowiskach morskich 8. Prace przy regeneracji paliw płynnych i oczyszczaniu wód balastowych na statkach 9. Prace rybaków morskich 10. Cumowanie statków 11. Prace przeładunkowe w portach i stoczniach (łącznie z pracami trymerów, sztauerów oraz obsługą urządzeń przeładunkowych, sprzętu zmechanizowanego i składów) 12. Prace na statkach żeglugi powietrznej oraz prace związane z bezpośrednią obsługą samolotów na płycie lotniska. 13. Prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów 14. Prace konduktorów wagonów sypialnych 15. Prace przy remoncie parowozów na gorąco 16. Prace czyścicieli palenisk, popielników i dymnic parowozowych 17. Prace ratownicze brzegowych stacji ratownictwa morskiego, wykonywane na jednostkach pływających oraz z lądu. Łączność 18. Prace radiotelegrafistów, radiotelefonistów, telegrafistów i teletypistów oraz radiooperatorów kontroli emisji radiowej 19. Prace telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych 20. Montaż, konserwacja i remont linii kablowych oraz telefonicznych linii napowietrznych 21. Pracownicy poczt ruchomych 22. Prace doręczycieli przesyłek pocztowych i telegramów, którzy nie używają do pracy samochodów. Dział IX. W gospodarce komunalnej 1. Prace w kanałach ściekowych 2. Oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych 3. Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości, a także prace przy pryzmach kompostowych z nieczystości miejskich 4. Prace asfalciarzy i przy gotowaniu asfaltu 5. Prace bitumiarzy i przy produkcji asfaltobetonu 6. Prace brukarzy 7. Prace kominiarzy. Dział X. W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym 1. Prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych 2. Prace rybaków jeziorowych prowadzących połowy cały rok 3. Prace w fabrykach tytoniu: przenoszenie, sortowanie i rozdrabnianie tytoniu 4. Obsługa komór fermentacyjnych oraz prażarek w przemyśle tytoniowym 5. Zapakowywanie i rozpakowywanie liści tytoniu 6. Produkcja suchego lodu 7. Prace w chłodniach składowych i przyzakładowych o temperaturze wewnętrznej poniżej 0°C 8. Prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt 9. Prace wykonywane bezpośrednio przy utylizacji surowców zwierzęcych 10. Prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty 11. Prace przy wypieku pieczywa 12. Prace przy ekstrakcji, filtracji i destylacji olejów roślinnych oraz hydrolizie białka roślinnego 13. Prace przy obsłudze pras filtracyjnych, wirówek i suszarek w przemyśle drożdżowym i piwowarskim 14. Prace przy ręcznym przerobie masy karmelowej, chałwowej i sezamowej oraz tłoczenie kuchu kakaowego na prasach 15. Prace przy bezpośredniej produkcji w zakładach przetwórstwa ryb 16. Prace przy mieleniu ziół oraz produkcji alkaloidów. Dział XI. W przemyśle poligraficznym 1. Produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego 2. Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych 3. Bezpośrednia obsługa aparatów reprodukcyjnych w drukarniach oraz produkcja i obróbka drukarskich form kopiowych i form drukowych 4. Drukowanie i uszlachetnianie druków 5. Bezpośrednia obsługa maszyn i urządzeń do składania (łamania) arkuszy papieru, krajania papieru i wyrobów poligraficznych oraz do oprawy wyrobów poligraficznych w drukarniach 6. Regeneracja ksylenu i toluenu 7. Mielenie i przygotowywanie barwników, farb proszkowych i drukowych zawierających ołów i kobalt. Dział XII. W służbie zdrowia i opiece społecznej 1. Prace na oddziałach: intensywnej opieki medycznej, anestezjologii, psychiatrycznych i odwykowych, onkologicznych, leczenia oparzeń oraz ostrych zatruć w bezpośrednim kontakcie z pacjentami 2. Prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów. 3. Prace w prosektoriach i zakładach anatomopatologicznych, histopatologicznych i medycyny sądowej. 4. Prace w zespołach pomocy doraźnej pogotowia ratunkowego oraz medycznego ratownictwa górniczego 5. Prace w domach pomocy społecznej dla nieuleczalnie i przewlekle chorych, umysłowo upośledzonych dorosłych i umysłowo niedorozwiniętych dzieci. 6. Prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia, wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laboratoriów środowiskowych. Dział XIII. W zespołach formujących szkło 1. Formowanie szkła płaskiego 2. Walcowanie szkła płaskiego 3. Formowanie wyrobów szklanych 4. Układanie wyrobów szklanych w komorowych piecach odprężalniczych 5. Prostowanie płyt szklanych 6. Zestawianie surowców szklarskich, preparacji i lepiszcz 7. Topienie szkła 8. Gięcie szkła 9. Grawerowanie szkła 10. Szlifowanie szkła 11. Polerowanie szkła 12. Maszynowe i ręczne zdobienie szkła 13. Krojenie szkła 14. Klejenie szkła 15. Produkcja szyb zespolonych 16. Produkcja luster 17. Produkcja szkła piankowego 18. Produkcja fryty i granulek szklanych 19. Produkcja mozaiki szklanej 20. Produkcja szyb refleksyjnych 21. Wytrawianie wyrobów szklanych 22. Formowanie włókna szklanego 23. Przetwórstwo włókna szklanego 24. Obróbka płomieniowa szkła 25. Produkcja wyrobów szklano-krystalicznych, agalitu i balotiny 26. Galwanizowanie wyrobów szklanych 27. Obsługa mechanicznych linii obróbczych wyrobów szklanych. Dział XIV. Prace różne 1. Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego 2. Prace oczyszczaczy przemysłowych kotłów parowych lub wodnych 3. Prace wykonywane w warunkach zwiększonego lub zmniejszonego ciśnienia 4. Prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do MHz w strefie zagrożenia 5. Prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia - w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych 6. Prace ekip dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych i deratyzacyjnych 7. Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemyśle muzycznym 8. Prace pralniczo-farbiarskie w pralniach chemicznych 9. Bezpośrednia obsługa stacji sprężarek 10. Prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i żeliwiaków 11. Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35°C 12. Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym 13. Prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych 14. Prace przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych 15. Prace w zakładach naprawczych taboru kolejowego przy chemicznym myciu i czyszczeniu remontowanych części i zespołów taboru kolejowego oraz chemicznym usuwaniu powłok ochronnych 16. Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych 17. Lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane 18. Obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych 19. Prace przy szlifowaniu wyrobów ze szkła 20. Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła 21. Prace ratowników górskich w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym 22. Nadzór nad pracami wykonywanymi w przywięziennych zakładach pracy przez skazanych, tymczasowo aresztowanych i umieszczonych w ośrodkach przystosowania społecznego 23. Prace funkcjonariuszy pożarnictwa 24. Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie 25. Bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. WYKAZ B Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Dział I. Prace na statkach żeglugi powietrznej Prace personelu latającego statków żeglugi powietrznej posiadającego ważne licencje wydane przez państwowy organ nadzoru nad personelem lotniczym i wpisanego do państwowego rejestru personelu lotniczego, którzy zatrudnieni na statkach żeglugi powietrznej na stanowiskach: 1. Pilota, w tym również pilota wykonującego loty próbne i doświadczalne 2. Skoczka spadochronowego 3. Nawigatora 4. Mechanika pokładowego 5. Radiotelefonisty pokładowego 6. Instruktora 7. Radiooperatora pokładowego 8. Stewarda, stewardesy. Dział II. Prace w portach morskich Prace w portach morskich wykonywane na stanowiskach: 1. Sztauera 2. Trymera 3. Robotnika składowego przeładunków morskich 4. Robotnika oczyszczania i obsługi statków 5. Operatora urządzeń przeładunkowych 6. Operatora przeładunkowego portowego sprzętu zmechanizowanego 7. Dźwigowego przeładunkowych urządzeń portowych 8. Pracownika wykonującego prace objęte skróconym czasem pracy z tytułu warunków szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Dział III. Prace gorące w hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych 1. Obsługa pieców koksowniczych: - koksowniczy - operator urządzeń piecowni - koksowniczy paku - namiarowy paku. 2. Spiekanie rud i sortowanie spieku: - operator taśm spiekających - spiekacz rudy. 3. Wytapiacz surówki na wielkich piecach 4. Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy obsłudze pieców stalowniczych i rozlewaniu stali: - wytapiacz stali - rozlewacz stali - wyprawiacz trzonu - przygotowywacz zestawów odlewniczych w kanale - operator wsadzarki. 5. Pracownicy bezpośredno zatrudnieni przy ręcznym wyciąganiu gorącego wsadu z pieców grzewczych. 6. Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy ręcznym wprowadzaniu gorącej stali do wykroju klatki 7. Wytapiacz i przetapiacz żelazostopów 8. Wypalacz wad powierzchniowych 9. Rafiniarz metali nieżelaznych 10. Wytapiacz metali nieżelaznych 11. Piecowy pieców przewałowych i szybowych 12. Spiekacz rud i tlenków 13. Mistrz nadzorujący bezpośrednio prace wymienione w poz. 1-12. Dział IV. Prace różne 1. Prace wykonywane bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu 2. Prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali 3. Prace przy procesach technologicznych związanych z wytwarzaniem aluminium 4. Prace rybaków morskich 5. Prace nurków 6. Prace ratowników w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym. 7. Prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji wyrobów krzemionkowych w Chrzanowskich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych „Chrzanów” oraz przy produkcji mas, mlew i zapraw krzemionkowych w Kopalni i Zakładzie Wzbogacania Kwarcytu „Bukowa Góra” w Łącznej i w Zakładzie „Jegłowa” w Jegłowej. 8. Prace wykonywane bezpośrednio przy udostępnianiu i wydobywaniu węgla brunatnego na odkrywce. 9. Prace wykonywane bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla w zakładach górniczych lub praca górnicza w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin. WYKAZ C (skreślony).
w szczególnych warunkach determinowanych siłami natury: prace pod ziemią, prace na wodzie, prace pod wodą, prace w powietrzu; w szczególnych warunkach determinowanych procesami technologicznymi: np. prace w warunkach gorącego mikroklimatu - prace wykonywane w pomieszczeniach, w których wartość wskaźnika obciążenia termicznego WBGT wynosi 28°C i powyżej, przy wartości tempa

Osoby, które odpowiednio długo pracowały w szczególnych warunkach lub wykonywały pracę o szczególnym charakterze, nadal mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu takiego zatrudnienia. ZUS przyzna im to świadczenie, jeżeli z wnioskiem o jego przyznanie wystąpią przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego. Nabycie prawa do emerytury uzależnione jest przede wszystkim od ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, który od 1 stycznia 2013 r. został zróżnicowany w zależności od daty urodzenia wnioskodawcy (np. dla kobiet urodzonych w I kwartale 1953 r. wynosi 60 lat i 1 miesiąc, a dla mężczyzn urodzonych w I kwartale 1948 r. – 65 lat i 1 miesiąc). Obowiązujące przepisy przewidują jednak nadal różne możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę, choć są one obwarowane licznymi wymogami, które należało spełnić w określonym czasie. Jedna z tych możliwości dotyczy osób, które przez odpowiednio długi okres pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Warunki, jakie należy spełnić, aby uzyskać wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są zróżnicowane w zależności od tego, jaki rodzaj pracy wykonywała osoba wnioskująca o to świadczenie. Przepisy przewidują odmienne wymogi dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach oraz dla zatrudnionych w szczególnym charakterze, a w ramach pierwszej grupy ubezpieczonych warunki uzyskania świadczenia uzależnione są od tego, do którego wykazu prac „szczególnych”, a niekiedy również do którego działu w danym wykazie zalicza się wykonywana praca. Dodatkowe obostrzenia zostały też przewidziane dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Polecamy produkt: PIT-y 2015 (książka + CD) Emerytura z tytułu pracy w wykazie A Nie każda praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych uprawnia do otrzymania wcześniejszej emerytury. Wykazy prac (A i B), których wykonywanie pozwala na otrzymanie tego świadczenia, zostały przewidziane w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (dalej rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego). Dla osób zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie A przepisy przewidują jednakowe warunki uzyskania wcześniejszej emerytury. Osoby te muszą osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet lub 60 lat dla mężczyzn oraz udowodnić okres składkowy i nieskładkowy (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w tym wykazie. Redakcja poleca: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie Należy zaznaczyć, że od pracowników wykonujących prace wymienione w wykazie A nie wymaga się, aby niższy wiek emerytalny został osiągnięty w czasie zatrudnienia lub w określonym czasie od jego ustania. Marek J. udowodnił 21 lat składkowych oraz 6 lat nieskładkowych, z czego przez 17 lat pracował w budownictwie przy pracach zbrojarskich (wymienionych w dziale V, poz. 4 wykazu A). Z końcem grudnia 2007 r. odszedł do innej lżejszej pracy niebędącej pracą szczególną. W czerwcu 2008 r. ukończył wcześniejszy wiek emerytalny wynoszący 60 lat. Mimo że miało to miejsce już po ustaniu zatrudnienia w szczególnych warunkach, ubezpieczony będzie mógł uzyskać wcześniejszą emeryturę, gdyż spełnił wszystkie wymagane warunki. Z wnioskiem o przyznanie tego świadczenia będzie mógł wystąpić do czasu ukończenia (w sierpniu 2013 r.) powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego dla niego 65 lat i 2 miesiące. Emerytury pomostowe z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze Emerytura za pracę z wykazu B Wykaz B zawiera znacznie węższy katalog prac w szczególnych warunkach, ale na ogół są one bardziej uciążliwe od wymienionych w wykazie A. W związku z tym wcześniejsza emerytura z tytułu wykonywania takiego zatrudnienia przysługuje na ogół po ukończeniu wieku emerytalnego niższego niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Jedynie dla pracowników zatrudnionych przy pracach wymienionych w dziale I wykazu B wiek ten może wynieść tyle, ile dla zatrudnionych w wykazie A. To samo dotyczy kobiet wykonujących prace wymienione w dziale II i III wykazu B. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy zróżnicowany jest również wymiar minimalnego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego od pracowników zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie B. Staż ten wynosi: 15 lat dla prac wymienionych w dziale I, II i III wykazu B, 10 lat dla prac wymienionych w dziale IV wykazu B, 20 lat dla prac wymienionych w dziale IV wykazu B, poz. 8–9. Przepisy przewidują jednakowy dla wszystkich osób wykonujących prace wymienione w wykazie B wymagany staż składkowy i nieskładkowy. Staż ten wynosi 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. Wysokość emerytury pomostowej Odmiennie niż w przypadku pracowników wykonujących prace wymienione w wykazie A, jednym z warunków przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania prac wymienionych w dziale I, II i III wykazu B (tj. w lotnictwie, portach morskich i hutnictwie) jest ukończenie wieku emerytalnego odpowiednio w czasie wykonywania tych prac lub w czasie zatrudnienia, do którego pracownik został skierowany, po zwolnieniu z pracy na statkach żeglugi powietrznej (dla działu I) czy w czasie zatrudnienia, do którego został skierowany stosownie do zaleceń lekarza (dział II i III). Polecamy: Jak należy płacić składki od umów zlecenia w 2016 r. (PDF) Należy zaznaczyć, że w przypadku, gdy pracownik wykonujący prace wymienione w dziale I, II albo III wykazu B osiągnął wiek emerytalny w innym czasie niż określony wyżej, może przejść na wcześniejszą emeryturę na zasadach określonych dla pracowników wykonujących prace z wykazu A. Grzegorz G. udowodnił 25-letni staż składkowy i nieskładkowy, w tym ponad 15 lat zatrudnienia w hutnictwie przy pracach wymienionych w dziale III wykazu B. Mimo ukończenia w grudniu 2003 r. wieku wymaganego do przyznania wcześniejszej emerytury (55 lat) nadal wykonuje powyższe prace i jeszcze nie ubiegał się o to świadczenie. Ponieważ powszechny wiek emerytalny (w jego przypadku 65 lat i 4 miesiące) ukończy dopiero w kwietniu 2014 r., do tego czasu może uzyskać wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Emerytura dla zatrudnionych w szczególnym charakterze Wcześniejszą emeryturę mogą uzyskać pracownicy zatrudnieni w szczególnym charakterze. Zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, należą do nich: pracownicy organów kontroli państwowej, pracownicy organów administracji celnej, pracownicy wykonujący działalność twórczą lub artystyczną, dziennikarze zatrudnieni w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy, nauczyciele, wychowawcy lub inni pracownicy pedagogiczni wykonujący pracę nauczycielską, żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury przez pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze zostały zawarte w odpowiednich przepisach rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego. Przepisy te przewidują jednakowy dla wszystkich osób ubiegających się o emeryturę z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze staż składkowy i nieskładkowy (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn) oraz staż pracy w szczególnym charakterze (15 lat). Natomiast wymagany wiek emerytalny jest zróżnicowany w zależności od rodzaju pracy i wynosi od 40 lat do 55 lat dla kobiet oraz od 45 lat do 60 lat dla mężczyzn. Należy nadmienić, że w przypadku funkcjonariusza pożarnictwa wiek emerytalny musi być osiągnięty w czasie pełnienia służby albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby. Warunek ten nie jest wymagany, jeżeli funkcjonariusz pożarnictwa został zwolniony ze służby lub z pracy, którą wykonywał po zwolnieniu ze służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej z powodu inwalidztwa. Zobacz również serwis: Ppoż Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej (obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego i Służby Więziennej wiek emerytalny muszą osiągnąć w czasie służby wojskowej, w Milicji Obywatelskiej (Policji), w organach bezpieczeństwa publicznego, służby więziennej bądź w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby, bądź w ciągu 5 lat po zwolnieniu ze służby lub ustaniu zatrudnienia. Funkcjonariusz celny również musi osiągnąć wiek emerytalny w czasie zatrudnienia w organach administracji celnej, a pracownik Najwyższej Izby Kontroli – w czasie zatrudnienia w NIK. Natomiast w przypadku dziennikarzy emerytura przysługuje, mimo że praca dziennikarska nie była wykonywana w dniu ukończenia obniżonego wieku emerytalnego, jeśli jest wykonywana w dniu złożenia wniosku o to świadczenie. Andrzej J. (urodzony 17 maja 1948 r.) wykonywał pracę dziennikarską w latach 1992–2007. Kilka miesięcy po ustaniu zatrudnienia ukończył wiek emerytalny (60 lat) uprawniający go do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze. W styczniu 2010 r. wrócił do pracy dziennikarskiej i wykonuje ją do dnia dzisiejszego. W listopadzie 2012 r. wystąpił z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę. ZUS przyznał mu to świadczenie. Wnioskodawca udowodnił wymagany staż ubezpieczeniowy (25 lat składkowych i nieskładkowych) oraz staż pracy w szczególnym charakterze (15 lat). Obniżony wiek emerytalny (60 lat) ukończył w czasie, gdy nie wykonywał pracy dziennikarskiej. Ponieważ jednak był zatrudniony jako dziennikarz w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, ZUS przyznał mu wnioskowane świadczenie. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury przez osoby zatrudnione w szczególnym charakterze przedstawia tabela. Kategoria zatrudnionych w szczególnym charakterze Wymagane warunki 1 2 Funkcjonariusze pożarnictwa w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: a) 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn albo b) 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, jeżeli orzeczono trwałą niezdolność do pełnienia służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, w osiągnięcie wieku emerytalnego w czasie pełnienia służby albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby (warunek ten nie jest wymagany, jeżeli funkcjonariusz pożarnictwa został zwolniony ze służby lub z pracy, którą wykonywał po zwolnieniu ze służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, z powodu inwalidztwa) w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej przy wykonywaniu czynności o charakterze operacyjno-technicznym. Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej (obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego i Służby Więziennej w zwolnienie ze służby w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie służby wojskowej, w Milicji Obywatelskiej (Policji), w organach bezpieczeństwa publicznego, służby więziennej albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby bądź w ciągu 5 lat po zwolnieniu ze służby lub ustaniu zatrudnienia, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w tym co najmniej 15 lat służby. Funkcjonariusze celni w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie zatrudnienia w organach administracji celnej, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w organach administracji celnej. Wykonujący działalność twórczą i artystyczną (pracownicy oraz prowadzący działalność w tym zakresie) w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego dla: – tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera – 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn, – solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych – 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn, – artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego, aktora teatru lalek – 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, – aktorki, dyrygentki – 55 lat, – muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatora obrazu filmowego, fotografika – 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej. Dziennikarze w zatrudnienie w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w agencjach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, w objęcie układem zbiorowym pracy dziennikarzy, w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie wykonywania pracy dziennikarskiej lub wykonywanie takiej pracy w dniu zgłoszenia wniosku o wcześniejszą emeryturę, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy dziennikarskiej. Pracownicy Najwyższej Izby Kontroli w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w Najwyższej Izbie Kontroli. Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy nauczycielskiej wymienionej w art. 1 ustawy – Karta Nauczyciela. Ustalanie stażu pracy „szczególnej” Przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ZUS stosuje określone zasady przewidziane w obowiązujących przepisach. Po pierwsze, pracą „szczególną” może być tylko praca wykonywana w ramach stosunku pracy lub stosunku służby. Nie podlegają zaliczeniu okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze np. w ramach umowy zlecenia lub działalności gospodarczej. Wyjątek dotyczy osób wykonujących własną działalność twórczą lub artystyczną, które mogą przejść na wcześniejszą emeryturę na warunkach przewidzianych dla pracowników zatrudnionych przy takiej działalności. Drugą istotną zasadą jest zaliczanie do stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze tylko tych okresów, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie jest zatem wystarczające zatrudnienie np. na 1/2 lub 1/4 etatu, jak również świadczenie w niektórych dniach (częściach dnia) pracy „szczególnej” oraz wykonywanie przez pozostały okres czasu innego rodzaju obowiązków. Ponadto ZUS nie zalicza do wymiaru zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy lub zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy lub świadczenie rehabilitacyjne. Nie podlegają też wliczeniu okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej (bez względu na to, w jakim czasie miały miejsce). Z okresów faktycznego niewykonywania pracy, wyłącznie okresy przebywania na urlopie wychowawczym podlegają wliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Kalkulator stażu pracy Ustalając 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany do przejścia na emeryturę z tytułu prac wymienionych w wykazie A ZUS zalicza nie tylko okresy wykonywania takich prac (stale i w pełnym wymiarze czasu pracy), ale również: okresy pracy górniczej oraz okresy zatrudnienia na kolei wymienione w ustawie emerytalnej, okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B oraz okresy służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa, Milicji Obywatelskiej (a obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego, Służby Więziennej oraz w charakterze żołnierza zawodowego. Osoby ubiegające się o emeryturę z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B, nie mają jednak możliwości doliczenia wymienionych okresów do wymaganego stażu. Bogusław K. przez 11 lat był zatrudniony w szczególnych warunkach w przemyśle drzewnym (dział VI wykazu A), z czego przez 7 lat w pełnym wymiarze czasu pracy, a przez 4 lata na 1/2 etatu. Po ustaniu zatrudnienia założył własny zakład stolarski. Przez kolejne 5 lat wykonywał taką samą pracę jak wcześniej, tyle że w ramach działalności gospodarczej. Ustalając wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach ZUS zaliczy jedynie 7-letni okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Ubezpieczony nie spełni więc jednego z warunków uzyskania wcześniejszej emerytury. Anna D. przez 17 lat pozostawała w stosunku pracy w przemyśle lekkim (dział VII wykazu A). W tym czasie łącznie przez 2 lata przebywała na zwolnieniach lekarskich, pobierając najpierw zasiłek chorobowy a następnie świadczenie rehabilitacyjne. Ponadto przez rok korzystała z urlopu wychowawczego. Ustalając 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany do przyznania emerytury ZUS nie zaliczy jej 4 lat niewykonywania pracy „szczególnej”. Tym samym ubezpieczona nie spełni warunku stażowego. Henryk D. w sierpniu 2013 r. zamierza wystąpić z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Ubezpieczony pracował przez 10 lat w przemyśle chemicznym (przy pracach wymienionych w dziale IV wykazu A). Oprócz tego przez 2 lata był zatrudniony na kolei, a przez 4 lata pełnił służbę w Policji. Wszystkie te okresy zostaną zsumowane przy ustalaniu uprawnień do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Dzięki temu ubezpieczony spełni warunek posiadania co mniej 15 lat takiej pracy. Sumowanie okresów pracy ,,szczególnej” Przepisy przewidują możliwość sumowania okresów prac w szczególnych warunkach, ale tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca przechodzi na emeryturę z tytułu wykonywania prac wymienionych w wykazie A. W takim przypadku ZUS może doliczyć mu do wymaganego 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach również okresy wykonywania prac zawartych w wykazie B. Jeśli natomiast pracownik ubiega się o emeryturę z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B, ZUS uwzględnia w wymaganym stażu pracy „szczególnej” wyłącznie okresy wykonywania prac wymienionych w określonych działach tego wykazu. Nie ma w tym przypadku możliwości doliczenia prac wymienionych w wykazie A. Przepisy nie przewidują również możliwości sumowania okresów pracy w szczególnych warunkach z pracą w szczególnym charakterze (zob. uchwałę SN z 29 września 2005 r. sygn. akt II UZP 10/05). Roman D. udowodnił 11 lat pracy jako kierowca autobusu PKS (praca wymieniona w dziale VIII wykazu A). Oprócz tego przez 6 lat pracował w porcie morskim jako operator urządzeń przeładunkowych (praca wymieniona w dziale II, poz. 5 wykazu B). Ubezpieczony nie uzyska prawa do tego świadczenia na warunkach przewidzianych dla pracowników zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie B, gdyż ZUS nie zaliczy w tym przypadku pracy z wykazu A. Będzie natomiast mógł uzyskać wcześniejszą emeryturę na warunkach przewidzianych dla pracowników wykazu A. Ustalając wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach ZUS zaliczy nie tylko 11-letni okres pracy w charakterze kierowcy autobusu, ale również 6 lat zatrudnienia w porcie morskim. Barbara G. udowodniła 11 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach (w przemyśle lekkim) oraz 7-letni okres pracy w szczególnym charakterze jako nauczyciel. Ponieważ nie jest możliwe sumowanie okresów pracy w szczególnych warunkach oraz w szczególnym charakterze przy ubieganiu się o wcześniejszą emeryturę, nie spełnia ona wymaganego warunku 15 lat takiej pracy. W związku z tym ZUS odmówi jej przyznania emerytury, jeśli wystąpi z wnioskiem o to świadczenie. Forum Kadry - ZUS i Płace Kto może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę Wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą uzyskać wyłącznie osoby, które nie ukończyły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Dla wszystkich kobiet urodzonych przed 1 stycznia 1952 r. wiek ten wynosi 60 lat, a dla wszystkich mężczyzn urodzonych przed 1 stycznia 1948 r. – 65 lat. Dla pozostałych osób powszechny wiek emerytalny, na mocy nowelizacji ustawy emerytalnej z 11 maja 2012 r., ulega od 1 stycznia 2013 r. stopniowemu wydłużeniu (o 1 miesiąc za każdy późniejszy kwartał urodzenia). Wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą zatem jeszcze uzyskać kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. oraz mężczyźni urodzeni po 31 grudnia 1947 r., którzy nie osiągnęli obowiązującego dotychczas powszechnego wieku emerytalnego. Wniosek o wcześniejszą emeryturę muszą zgłosić przed ukończeniem wieku odpowiednio wydłużonego w wyniku nowelizacji z 11 maja 2012r. Obowiązujące przepisy przewidują dodatkowe wymogi przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Mogą oni przejść na to świadczenie po spełnieniu wymogów przewidzianych dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., jeżeli: wszystkie warunki wymagane do uzyskania tego świadczenia od osób urodzonych przed 1949 r. spełnili do końca 2008 r. (możliwość przewidziana w art. 46 ustawy emerytalnej) lub osiągnęli wymagany dla danego rodzaju pracy wcześniejszy wiek emerytalny (bez względu na datę ukończenia tego wieku), a na 1 stycznia 1999 r. posiadali wymagany staż składkowy i nieskładkowy, w tym odpowiedni dla danego rodzaju pracy „szczególnej” staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (możliwość przewidziana w art. 184 ustawy emerytalnej). W obydwu przypadkach warunkiem przyznania wcześniejszej emerytury jest nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Do niedawna dodatkowym warunkiem przyznania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej było rozwiązanie stosunku pracy, które dotyczyło pracowników. Nowelizacja ustawy emerytalnej z 11 maja 2012 r. zniosła od 1 stycznia 2013 r. ten warunek jako niezbędny do przyznania wcześniejszej emerytury. Jest to bardzo korzystne rozwiązanie szczególnie dla tych osób, które nie mają pewności co do tego, czy wykonywana przez nich praca była istotnie pracą w szczególnych warunkach. W związku ze zmianą przepisów będą one mogły swobodnie zdecydować o kontynuowaniu lub przerwaniu zatrudnienia po uznaniu przez ZUS dokumentów potwierdzających pracę „szczególną” i wydaniu pozytywnej decyzji przyznającej wcześniejszą emeryturę. Należy jednak podkreślić, że nadal takie osoby będą musiały zwolnić się z pracy w celu pobierania tego świadczenia. W stosunku do wszystkich emerytur przyznanych na wniosek (w tym również wcześniejszych) obowiązuje bowiem cały czas art. 103a ustawy emerytalnej, przewidujący zawieszenie prawa do tego świadczenia w razie kontynuowania stosunku pracy nawiązanego przed przejściem na emeryturę. Hanna J. (ur. 20 grudnia 1953 r.) do 31 grudnia 2008 r. udowodniła 21-letni staż składkowy i nieskładkowy, w tym 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w wykazie A. W listopadzie 2008 r. ukończyła też obniżony wiek emerytalny wynoszący 55 lat. W 1999 r. przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. Do czasu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego w marcu 2014 r. (wynoszącego w jej przypadku 60 lat i 4 miesiące) będzie mogła uzyskać wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. W tym celu będzie musiała również zgłosić wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa. Barbara G. (ur. 19 marca 1958 r.) niebędąca członkiem OFE, w marcu 2013 r. ukończy 55 lat. Do końca 1998 r. ma ponad 20-letni staż składkowy i nieskładkowy, w tym 15-letni okres pracy nauczycielskiej. Cały czas pracuje w szkole i nie zamierza w najbliższym czasie rezygnować z tego zatrudnienia. Jeżeli w związku z osiągnięciem wcześniejszego wieku emerytalnego (55 lat) zgłosi wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury, ZUS ustali jej prawo do świadczenia, nawet jeśli będzie kontynuowała stosunek pracy nauczycielskiej. W takim przypadku wypłata świadczenia zostanie wstrzymana aż do czasu nadesłania przez uprawnioną dokumentu potwierdzającego ustanie zatrudnienia. Podstawa prawna: art. 32, art. 46, art. 53, art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Nr 8, poz. 43 ze zm.) art. 1 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw ( z 2012 r.

Bardzo bogate orzecznictwo podnosi, że praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warun-kach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wy-kazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.

Emerytura – praca w szczególnych warunkach Warunki, które należy spełnić różnią się w zależności od daty urodzenia (urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. i po 31 grudnia 1948 r.) oraz reżimów prawnych, które będą tu mieć zastosowanie. Zwykle są to sprawy bardzo skomplikowane zwłaszcza w zakresie kwestii dowodowych i wykazania, że wykonywana praca była rzeczywiście pracą w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Obecnie prowadzimy kilka takich spraw, kilka zostało zakończonych uzyskaniem świadczenia dla naszego klienta. Ubezpieczeni urodzeni przed 01 stycznia 1949 r. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., przysługuje emerytura w wieku wcześniejszym, jeżeli: udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat; udowodnili wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który jest zróżnicowany w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i który został potwierdzony w wystawionym pracownikowi świadectwie pracy lub świadectwie pracy w szczególnych warunkach; osiągnęli wymagany wiek emerytalny, zróżnicowany w zależności od rodzaju pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku niektórych grup pracowników (Wykaz B: prace na statkach żeglugi powietrznej, prace w portach morskich, prace gorące w hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych, prace różne) obowiązuje ponadto wymóg osiągnięcia wieku emerytalnego w czasie zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze albo w odpowiednim czasie po ustaniu takiego zatrudnienia. Należy pamiętać, że dla różnych grup zawodowych, czy wykazu A lub wykazu B pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach obowiązują odmienne uregulowania. Ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. Zgodnie z art. 46 ustawy prawo do emerytury na warunkach określonych powyżej przysługuje również ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki: nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa; warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach (tak jak dla osób urodzonych przed 1949 rokiem) spełnią do dnia 31 grudnia 2008 r.; Osoby te mogą wystąpić z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury również po 31 grudnia 2008r., ale najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r. Zgodnie z art. 184 ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (01 stycznia 1999 rok) osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn – co do zasady 15 lat; okres składkowy i nieskładkowy, to jest w przypadku kobiet – 20 lat, a w przypadku mężczyzn – 25 lat. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Zatem warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych w tym wypadku jest spełnienie, inaczej niż w art. 46 i 50 – wyłącznie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999 r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych. Od dnia 1 stycznia 2013 r. odstąpiono od konieczności rozwiązania stosunku pracy. Omawiane świadczenie przysługuje w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn.
Pojęcie "praca w warunkach szczególnie uciążliwych" pojawia się w wielu przepisach ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) jak i w aktach wykonawczych, żaden przepis prawa pracy nie określa jak w sposób uniwersalny pojęcie to powinno być rozumiane.
Artykuły: Pracownicy: zatrudnianie, urlopy, zasiłki, świadczenia, ekwiwalenty Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. z 2015 r., poz. 965, z późn. zm.) szczegółowo określa obowiązki płatnika składek w zakresie zaliczania wykonywanej przez pracowników pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, prowadzenia wykazu stanowisk pracy oraz ewidencji pracowników wykonujących takie prace, za których przewidziano obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Ustawa określa także zasady i tryb opłacania tych składek. Ponadto ustawa o emeryturach pomostowych zawiera definicję pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, natomiast rodzaje tych prac są wymienione w załącznikach nr 1 i 2 do tej ustawy. W myśl art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy w pełnym wymiarze czasu pracy prace, o których mowa w ust. 1. Chodzi o prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Obowiązki pracodawcy To płatnik składek (pracodawca) kwalifikuje, czy dany rodzaj pracy można zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wprowadzając daną pracę do wykazu stanowisk, na których wykonuje się pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz wpisując do ewidencji pracowników wykonujących taką pracę. Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych płatnik składek musi prowadzić: wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP... DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU JEST BEZPŁATNYWYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE. Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego. REJESTRACJA dla nowych użytkowników LOGOWANIE dla użytkowników DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do: ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza) narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach kalkulatorów i baz danych działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą Czas rejestracji - ok. 1 min Uwaga Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »
Z pracą w szczególnych warunkach wiąże się określone ryzyko wystąpienia trwałych skutków zdrowotnych. W związku z tym osobom wykonującym taką pracę przysługują uprawnienia dotyczące wcześniejszych emerytur lub zwiększonej wysokości pobieranych świadczeń. Czym jest praca w szczególnych warunkach? Jakie są warunki otrzymania wcześniejszej emerytury?
Nesttat / / 2011-09-15 11:31 Obserwuj wątek + popieram - neguję 0 usuń Zgłoś do usunięcia Gdzie można znaleźc te wykazy
JlKWzlx.
  • g86s5h9qud.pages.dev/45
  • g86s5h9qud.pages.dev/36
  • g86s5h9qud.pages.dev/44
  • g86s5h9qud.pages.dev/37
  • g86s5h9qud.pages.dev/12
  • g86s5h9qud.pages.dev/39
  • g86s5h9qud.pages.dev/44
  • g86s5h9qud.pages.dev/99

    • praca w szczególnych warunkach wykaz b